Yaz tatili, uzun süren bayram tatilleri derken “rehavet” bize pek de yabancı bir sözcük değil.
Tabii can kaybı pahasına da olsa “deprem rehaveti”, “sel rehaveti” gibi şeylerden de söz edebiliriz.
Geçenlerde sohbet ettiğimiz Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik ise “STEM Rehavetine” dikkat çekiyor. Bilecik ile buluşmamızda elinin altında PwC-TÜSİAD işbirliğiyle hazırlanmış olan “2023’e Doğru Türkiye’de STEM Gereksinimi” raporu var.
“Rapordaki analizlere göre, 2023 yılı için toplam istihdamın yaklaşık 34 milyonu bulması ve bunun yaklaşık 3.5 milyonunun STEM (Fen, Teknoloji, Matematik, Mühendislik) istihdamı olması bekleniyor” diye söze giriyor. Başka bir veri daha paylaşarak şu saptamayı yapıyor:
“2016-2023 döneminde STEM istihdam gereksinimi 1 milyona yaklaşacak. Ancak mezun sayısı öngörüleriyle karşılaştırdığımızda bunun yüzde 31’inin karşılanamayacağını öngörüyoruz”.
Bugünkü durumda yaklaşık 2.5 milyon STEM mezunu mevcut.
“2023 yılına kadar 700 bini karşılayacağız gibi duruyor ama 300 bin açık ne olacak meçhul” diyor Bilecik.
ÖNCELİKLİ 5 KONU
- STEM ile ilgili öncelikli 5 konuyu şöyle vurguluyor:
- STEM eğitiminin ve STEM iş gücünün gelişmesi için gereken adımların ulusal politika düzeyinde ele alınması. Kamu tarafından desteklenmesi.
- Okul öncesi STEM eğitimine başlanması. İşte bu noktada bir parantez açıyorum. Bırakın STEM eğitimini, bir zamanlar konuştuğumuz okul öncesi eğitimde “yüzde yüz hedefine” ulaşmaktan uzağız.
- Yaratıcı, yenilikçi, analitik ve eleştirel düşünen bireyler için müfredat ve öğretmen eğitiminde iyileştirmeler.
- Üniversite-sanayi işbirliğinin daha çok geliştirilmesi, yüksek öğretimde içeriklerin iş dünyasının beklentilerini karşılayacak şekilde düzenlenmesi.
- STEM alanlarından mezun gençlerin iş dünyasında başka alanlara kaymaları yerine STEM ağırlıklı işlere yönlendirilmeleri.
Bununla ilgili TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı “Mühendislik mezunu olanlar genellikle kendi mesleklerini yapmıyorlar çünkü geleceklerini bu alanda görmüyorlar” diyor.
Gerçekten çevremizde dâhi mühendis olup başka işler yapan o kadar çok genç var ki. OECD verilerine dayanan PwC’nin raporuna dönersek rakamlar da bunu ortaya koyuyor zaten.
YÜZDE 57’Sİ İMALATTA
Türkiye’de yüzde 17 oranında STEM mezunu var.
Ne ki bunların çoğu kendi alanlarının dışında çalışıyor.
2013-2016 verilerine göre, STEM mezunlarının yüzde 57’si imalat sektöründe.
Bilecik’e göre, bu kaymaların nedenlerinin başında, Türkiye’de STEM alanı farkındalığının yeteri kadar oluşmaması geliyor.
Eğitim gören öğrencilerin yetkinliklerini kullanacakları alanlarla ilgili bilgi sahibi olmamaları da başka bir neden. “TÜSİAD’in öncelikli olarak eğildiği konuların başında demokrasi, Avrupa Birliği, 4. sanayi devriminin yanı sıra STEM de geliyor. Zira geleceğin ekonomisi, bilgi ve inovasyon üzerinden şekillenecek ve STEM becerileri tüm alanlarda gerekli olacak” diyor.
Türkiye STEM rehavetini sürdürdüğü takdirde nasıl rekabetçi olacak?
Orta teknoloji üreten bir ülkeden ileri teknoloji üreten bir ülkeye nasıl dönüşecek?
4. SANAYİ DEVRİMİNİ NASIL YAKALAYACAĞIZ?
DÜŞÜNÜN ki, bugünkü durumda (TUİK 2015 verisi) Türkiye’nin ürettiği ürünler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında yüksek teknoloji ürünlerin oranı sadece yüzde 3,5.
4. sanayi devrimini bu oranla mı yakalayacağız?
Bilecik hatırlatıyor.
TÜSİAD, STEM farkındalığı için geçtiğimiz aylarda özel sektör-öğrenci buluşmaları gerçekleştirerek “STEM Günlerini” düzenlemişti. Öte yandan Bahçeşehir Üniversitesi’yle “STEM Öğretmen Eğitimi” Projesini de hayata geçirmiş durumda. Pilot proje kapsamında, İstanbul’dan 24, Hatay’dan 14 ortaokul fen ve matematik öğretmenine STEM eğitimi verilmiş.
STEM eğitimi için TÜSİAD, ÖRAV (Öğretmenler Akademisi Vakfı) AÇEV gibi eğitimle ilgili sivil toplum kuruluşları güçlerini birleştirseler dahi Bilecik’in dikkat çektiği gibi bu konu ulusal politika düzeyinde ele alınmadığı takdirde başarı zor.