REKABET HUKUKU GELİŞMELERİ
TÜRKİYE
Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 29 Aralık 2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı ve 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik ile özellikle elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ilişkin detaylar belirlendi.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221229-5.htm
DÜNYA
Avrupa Komisyonu (“Komisyon”), Dijital Piyasalar Yasası'nın (DMA) uygulama usulüne ilişkin bir kamuoyu istişaresi başlattı. 1 Kasım 2022’de yürürlüğe giren ve 2 Mayıs 2023’ten itibaren uygulanmaya başlayacak olan DMA’in uygulanmasıyla ilgili usul kurallarını kabul edecek Komisyon, bu düzenleme ile teşebbüslere etkin bir yargılama süreci sunmayı ve yasal kesinlik sağlamayı amaçlar. Halihazırda kamuoyunun geri bildirimine açık olan taslak DMA uygulama yönetmeliği, tarafların dinlenmesi ve dosyaya erişim hakkı gibi usuli hususların yanı sıra bildirim formlarında yer alan unsurları da ayrıntılarıyla ele alır.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/mex_22_7672
Komisyon, Mart 2021'de yayınladığı kılavuz ile yoğunlaşmaların kontrolüne ilişkin 20 Ocak 2004 tarihli ve 139/2004/EC sayılı Konsey Tüzüğü'nün 22. maddesi kapsamında ulusal rekabet otoritelerini; üye devletler arasındaki ticareti etkileyen ve rekabeti ciddi ölçüde etkileme riski bulunan işlemleri, AB veya üye devletlerin ulusal yoğunlaşma kontrolü eşiklerini karşılamasalar dahi incelenmek üzere Komisyon’a yönlendirmeye teşvik etmişti. Aralık 2022’de Komisyon, bu kılavuz çerçevesinde yapılacak yönlendirme süreçlerine ilişkin bir “Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar” belgesi yayımladı. İlgili soru-cevap belgesi özellikle işlem taraflarının bir işlemin 22. madde kapsamında Komisyon’a yönlendirilmeye uygun olup olmadığına dair "erken belirtiler" için Komisyon’a nasıl başvurabileceklerini ele alarak üye devletlerin ulusal rekabet otoritelerine ve yoğunlaşma taraflarına yol gösterir.
Komisyon 14 Aralık 2022 tarihinde tarım, ormancılık, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği sektörlerine ilişkin yeni devlet yardımı kurallarını yayımladı. Yeni kurallar, devlet yardımlarını başta Ortak Tarım Politikası (CAP), Ortak Balıkçılık Politikası (CFP) ve Avrupa Yeşil Mutabakatı olmak üzere AB'nin stratejik öncelikleriyle uyumlu hale getirir. Ayrıca Komisyon, Balıkçılık 'de minimis' Yönetmeliği’nin geçerliliğini bir yıl süre ile uzatmaya karar verdi. Kabul edilen pakette Tarımsal Grup Muafiyeti Yönetmeliği (ABER) ve Balıkçılık Grup Muafiyeti Yönetmeliği’nin (FIBER) kapsamı önemli ölçüde genişletildi. Bu doğrultuda, grup muafiyeti kapsamında değerlendirilecek yardımlar, kırsal alanların kalkınmasını teşvik amaçlı projeler için özel uygulamalar ile tarım sektöründe ve kırsal alanlarda yeniliklere yönelik Avrupa İnovasyon Ortaklığı Operasyonel Grup projeleri için yeni bir üst sınır düzenlendi.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_7670
Komisyon, 12 Aralık 2022 tarihinde Geniş Bant Ağlar için Devlet Yardımları Kılavuzu’nun (Geniş Bant Kılavuzu) revize edilmiş hâlini yayınladı. Revize edilen Kılavuz’a eklenen yeni kuralların Avrupa Birliği’nin herkes için gigabit bağlanırlığını sağlama ve 5G hızında internet erişiminin 2030’a kadar tüm Birlik bölgesinde sağlanabilir hâle getirilmesi yönündeki stratejik amaçları desteklediği görülür.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_7595
OECD, son dönemde küresel düzeyde yaşanan enflasyon artışları ile piyasa rekabetini incelemek üzere 30 Kasım 2022 tarihinde bir yuvarlak masa toplantısı düzenledi. Düşük rekabet düzeyinin yüksek fiyat sonucu doğurabileceğine dair küresel kabul gören teorinin ötesinde rekabetteki azalmanın enflasyonu besleyici etkisinin net olmadığı; ancak enflasyon baskısının teşebbüslerin rekabet motivasyonunu etkilediği ve fiyatlama korumacı ticarî politikalarla fiyatlama davranışlarında birliktelik güdüsünün ortaya çıkabileceğini, enflasyonist ortamın rekabet politikalarını da değiştirebildiği ortaya konmuştur. Yuvarlak masa toplantısındaki tartışmalara ilişkin OECD Raporu (Background Note) OECD’nin resmî internet sitesinde yayınlandı.
https://www.oecd.org/daf/competition/competition-and-inflation.htm
Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasalar Otoritesi (“CMA”), artan akaryakıt fiyatlarının altında yatan nedenlere ilişkin değerlendirmelerini içeren raporunu yayımlandı. CMA, Birleşik Krallık rafineri sektöründe rekabetçi sorunların bulunduğuna dair bir kanıt görmediğini; ancak karayolu yakıtları sektörünün diğer alanlarında rekabetçi sorunların olup olmadığını incelemeye devam edeceğinin sinyallerini verdi.
https://www.gov.uk/government/news/cma-publishes-emerging-analysis-from-road-fuel-market-study
CMA, “Müzik ve Müzik Yayıncılığı Pazarı”na ilişkin sektör inceleme raporunun nihaî hâlini yayınladı. Özellikle dijital platformlar üzerinden yapılan müzik yayıncılığı hizmetleri ile yapım şirketleri ve sanatçılar arasındaki hukukî ilişkiler ile pazarın iktisadî yapısının birlikte değerlendirildiği raporda pazardaki gelişim trendinin tüketicilere, sanatçılara ve pazardaki rekabetçi işleyişe etkisi ele alınır. Dijitalleşmenin, müzik yayıncılığı sektörünü değiştirmesinden hareketle sektör paydaşlarının hukukî ve iktisadî endişelerinin aktarıldığı raporda, özellikle taraflar arası hukukî ilişkilerin piyasaların rekabetçi işleyişine zarar vermediği ve inovatif etkinlikleri azaltıcı bir etki doğurmadığı sonucuna varılır. Bununla birlikte, özellikle önemli pazar gücüne sahip oyuncuların müzik arama ve keşfetme hizmetleri bakımından alt ve üst pazarlarda dışlayıcı etki doğurma potansiyellerinin gelecekte rekabet hukuku endişeleri doğurabileceği konusunda uyarılar yapılır.
https://www.gov.uk/government/publications/music-and-streaming-market-study-final-report
Fransız Rekabet Otoritesi (Autorité de la Concurrence), kara yolu yolcu taşımacılığının rekabetçi işleyişini analiz etmek amacıyla re'sen inceleme başlattığını duyurdu.
Yeni Zelanda Ticaret Komisyonu, Yeni Zelanda'da konut inşaat malzemeleri pazarındaki rekabetçi işleyişi inceleyen bir yıllık çalışmasını tamamladı. Çalışmasının ardından yayınlanan nihai raporla birlikte Ticaret Komisyonu, önemli inşaat malzemelerinin tedariki ve satın alınmasına yönelik bazı aksaklıklara dikkat çekerek konut inşaat malzemeleri pazarındaki rekabeti etkin hale getirmek için tavsiyelerde bulundu.
Hollanda Rekabet Otoritesi (“ACM”), 2 Aralık 2022 tarihinde yayımladığı çalışmasında bazı tıbbi cihaz pazarlarında rekabet karşıtı riskler gördüğünü ifade etti. Anılan çalışmada ACM, yüksek teknolojili tıbbi cihazlar bakımından Hollanda pazarında nispeten az sayıda tedarikçi olduğunu ve pazara girmek isteyen yeni tedarikçilerin yüksek giriş engelleriyle karşı karşıya kaldığını; ayrıca sektördeki alıcıların yalnızca belirli markaları tercih ettiklerini ve hastanelerin tedarikçi değiştirmede zorlandıklarını tespit etti. Bu bağlamda tıbbi cihaz pazarının, büyük değişikliklerden geçtiği ve Avrupa Birliği’nin tıbbi cihazların güvenliği konusunda daha sıkı şartlar getireceğinin öngörüldüğü anlaşılır. ACM, anılan şartların getirilmesi ile birlikte birkaç yıl içinde tıbbi cihaz üreticilerinin bu gerekliliklere uymak için önemli miktarda zaman ve para yatırmak zorunda kalacağı ve bu durumun üreticilerin bazı tıbbi cihazlar bakımından üretim durdurma sebebi olabileceğini değerlendirir. Böyle bir senaryoda belirli tıbbi cihazlar bakımından pazarda daha az tedarikçi kalacağı ve sektörün rekabet hukuku risklerine daha açık hâle geleceği ifade edilir.
https://www.acm.nl/en/publications/acm-anti-competitive-risks-some-medical-devices